Listeners:
Najlepsi słuchacze:
mojeradio.uk
Naukowcy z Francji i Wielkiej Brytanii odkryli najstarszą na świecie „gwiezdną mapę”. Pochodzi ze średniowiecza, a jej autorem był najprawdopodobniej Hipparch – „ojciec współczesnej astronomii”.
Naukowcy być może właśnie odkryli fragment najstarszej na świecie kompletnej mapy nieba. Fragment, który został znaleziony pod tekstem na arkuszu średniowiecznego pergaminu, jest uważany za kopię dawno zaginionego katalogu gwiazd. Pochodzi najprawdopodobniej z II wieku p.n.e., a jej autorem jest grecki astronom Hipparch. To właśnie on dokonał pierwszej znanej próby sporządzenia mapy całego nocnego nieba. Fragment został ukryty pod dziewięcioma kartami religijnego Codex Climaci Rescriptus. Naukowcy wpadli na jego ślad w klasztorze św. Katarzyny, na egipskim półwyspie Synaj.
Kodeks jest palimpsestem, co oznacza, że oryginalne pisma zostały zeskrobane z kart pergaminu, aby zrobić miejsce dla chrześcijańskich tekstów. Opowiadały historie ze Starego i Nowego Testamentu. Naukowcy sądzili, że pod stronami kryją się jeszcze wcześniejsze teksty chrześcijańskie, ale obrazowanie wielospektralne ujawniło coś bardziej zaskakującego. Ich oczom ukazał się ciąg liczb.
„Od samego początku byłem bardzo podeksytowany” – powiedział „Nature” Victor Gysembergh, historyk z Narodowego Centrum Badań Naukowych w Paryżu. „Od razu było jasne, że mamy do czynienia ze współrzędnymi gwiazd”.
Ekscytacja badaczy wzrosła, gdy precyzyjne współrzędne umożliwiły im oszacowanie daty ich zapisania: około 129 roku p.n.e. To mniej więcej wtedy Hipparch jako pierwszy prowadził badania, tworząc nocną mapę nieba.
Niestety, nie zachowało się wiele dokumentów z jego życia. Badacze przypisują mu jednak szereg imponujących osiągnięć naukowych, takich jak dokładne modelowanie ruchów Słońca i Księżyca. Opracował on także skalę jasności do pomiaru gwiazd, oraz rozwinął trygonometrię. Wiele wskazuje, że wynalazł również astrolabium – podręczne urządzenie w kształcie dysku, które może obliczyć dokładne pozycje ciał niebieskich.
Według badaczy, Hipparch połączył babilońską tradycję obserwowania gwiazd z greckim, matematycznym podejściem. „Tak zaczęła się współczesna astronomia” – twierdzą.
Naukowcy odkryli najstarszą na świecie "mapę gwiazd". Kim był jej autor? #gwiazdy #mapa #starozytnoschttps://t.co/i6kcVcr0Wk pic.twitter.com/ryATmaQWwe
— mojeradio.uk (@mojeradio_uk) October 31, 2022
Napisane przez: Dominika Kister
Hipparch katalog gwiazd naukowcy starożytność
mojeradio.uk 2023